Muziektherapie helpt tegen stress. Stress verhoogt de kans op fysieke en emotionele problemen. Denk aan hart- en vaatziekten, kanker, angststoornissen, depressie en burn-out. Miljoenen mensen gebruiken kalmerende medicijnen om stress te verminderen. Maar die medicijnen kunnen weer nare bijwerkingen hebben en zelfs verslavend zijn. Gelukkig zijn er ook nog andere opties, zoals muziektherapie
Wat is muziektherapie?
Herken je dat ook, je hoort een liedje op de radio en je gedachten dwalen direct af naar een bepaalde herinnering of je wordt ineens een stuk vrolijker? Muziek heeft de bijzondere kracht om ons te ontroeren, ons humeur te verbeteren, ons te motiveren en ons te verbinden met onze familie en vrienden.
Het helpt ons om te communiceren, onze gevoelens te uiten en om de wereld en de mensen om ons heen te begrijpen op een nieuw diepteniveau. Liedjes en ritmes vermaken ons niet alleen… er is ook wetenschappelijk bewijs dat bepaalde melodieën mentaal welzijn kunnen verhogen, pijn kunnen verminderen en zelfs onze slaap kunnen verbeteren.
Met dit in gedachten is het niet meer dan normaal dat muziek ook een vorm van therapie kan bieden. Muziek kan helpen op allerlei gebieden. Het kan je onder andere helpen om bepaalde problemen te verwerken en te accepteren. Het kan cognitieve processen stimuleren, maar het kan ook een verbinding tussen een patiënt en zijn therapeut tot stand brengen en hen helpen om een doelgericht behandelplan te maken. Muziektherapie is persoonsgebonden en elke sessie is uniek en afgestemd op de behoeften van die persoon.
Hoe werkt muziektherapie?
Tijdens passieve muziektherapie luister je naar rustgevende muziek en word je uitgenodigd om vredige beelden te visualiseren. Terwijl je bij actieve muziektherapiesessies samen met je therapeut muziek kan maken en improviseren. Tijdens een sessie van actieve muziektherapie kan je naar muziek luisteren, een instrument bespelen, oefenen met zingen, een lied schrijven of zelfs dansen.
Wat zijn de voordelen van muziektherapie?
Mensen hebben de therapeutische krachten van muziek door de geschiedenis heen omarmd. In de Tweede Wereldoorlog merkten artsen en verpleegkundigen het opmerkelijk positieve effect dat muziek had, die door vrijwilligers werd gespeeld, op het welzijn van gewonde soldaten in legerziekenhuizen. Het was zo effectief dat tegen de tijd dat de oorlog eindigde, sommige artsen musici betaalden om voor hun patiënten te spelen.
- Muziektherapie helpt ons om verbinding met anderen te maken, elkaar te begrijpen en onze emoties te uiten.
- Het helpt ons afgeleid te worden van pijn en om angst te verminderen.
- Als gevolg van dat het ons helpt bij het omgaan met stress, kan muziek onze ademhaling verbeteren, onze bloeddruk verlagen en spierspanning die we ervaren te verminderen.
- Muziek is heel troostend en kan fijne herinneringen oproepen en positieve gedachten.
- Het kan onze welzijn verbeteren door ons humeur op te halen en ons te helpen met verbinden en ontspannen.
“Muziek drukt uit wat niet met woorden kan worden beschreven.”
Hoe bereikt muziektherapie deze resultaten?
Volgens gecertificeerd muziektherapeut Kimberly Sena Moore leren onze hersenen al op jonge leeftijd om muziek te verwerken en erop te reageren. In een interview with brainHQ zegt ze over het belang van muziek: “Moeders uit verschillende culturen en door de tijd heen hebben slaapliedjes en ritmisch schommelen gebruikt om huilende baby’s te kalmeren. Vanuit een evolutionair standpunt gaat muziek vooraf aan taal. “
Kimberly legt vervolgens uit dat onze motorische systemen zich automatisch aanpassen aan een ritme of melodie wanneer we deze horen. Een deel van de muziek die ons centrale zenuwstelsel binnenkomt via onze auditieve paden, gaat rechtstreeks naar de motorische zenuwen in ons ruggenmerg. Dit verklaart hoe onze spieren automatisch mee kunnen bewegen met een ritme, zoals wanneer we in gedachten verzonken onze voet met het ritme van een nummer meetikken. Muziektherapeuten kunnen dit zelfs gebruiken om mensen die een beroerte hebben gehad te helpen om opnieuw te leren lopen.
Hoe reageert ons lichaam?
Ons lichaam reageert fysiologisch op muziek. Ritmes kunnen onze ademhaling, hartslag, spieren en zelfs onze hersengolven beïnvloeden. Dit is vooral handig om ons te helpen om te ontspannen, maar het kan ook leren, herinneren en zelfs motivatie stimuleren. Muziek is zo nauw verbonden met onze hersenen dat zingen dezelfde neurale circuits gebruiken als spreken. Dit is hoe muziektherapeuten logopedietherapie geven en hun patiënten helpen opnieuw te leren praten en communiceren na letsel of ziekte.
Positieve eigenschappen van muziek
Vanuit eerder onderzoek weten we dat muziek invloed kan uitoefenen op zowel lichamelijke reacties als op onze emoties. Door naar muziek te luisteren kun je je cortisolwaarden en je hartslag verlagen. Beiden zijn belangrijk voor het verminderen van stress. Muziek kan ook negatieve emoties verminderen, zoals zorgen, angst, rusteloosheid en nervositeit. En muziek kan bijdragen aan positieve emoties, zoals gevoelens van geluk. Genoeg redenen om deze positieve eigenschappen van muziek in te zetten in de aanpak van stress.
Muziektherapie
Muziektherapie wordt inderdaad steeds vaker gebruikt om stress bij patiënten te verminderen. We zien dit in de geestelijke gezondheidszorg, de forensische zorg, verpleeghuizen, revalidatiecentra en de oncologie. Speciaal opgeleide en gekwalificeerde muziektherapeuten gebruiken hierbij de unieke kwaliteiten van muziek – zoals melodie, ritme, tempo, dynamiek en toonhoogte- om dichter bij de emoties en herinneringen van de patiënt te komen en om bepaalde ervaringen aan te pakken of gedrag te beïnvloeden. Binnen muziektherapie wordt er zowel naar muziek geluisterd als ook samen muziek gemaakt of samen gezongen. De muziek wordt daarbij persoonlijk afgestemd op de patiënt in kwestie.
47 onderzoeken in kaart gebracht
In een eerdere studie onderzocht het team van wetenschappers de effecten van muziekinterventies, zoals het luisteren naar en maken van muziek, op de vermindering van stress symptomen. Maar bij het overgrote deel van deze interventies betrof het enkel het individueel luisteren naar muziek, en was er geen gekwalificeerde muziektherapeut betrokken. In een nieuwe studie hebben de wetenschappers een systematische analyse gemaakt van onderzoeken naar de effecten van specifiek muziektherapie op fysiologische stressgerelateerde ‘arousal’ (verhoogde bloeddruk, hartslag, hormoonspiegels) en op ervaringen van stress (angst, rusteloosheid of nervositeit). In totaal werden hiermee 47 onderzoeken met een controlegroep van 2.747 deelnemers in kaart gebracht.
Muziektherapie heeft een middelgroot tot groot effect
Op basis van hun analyse concluderen de onderzoekers dat muziektherapie een middelgroot tot groot effect heeft op stressgerelateerde uitkomsten en dus effectief is bij het verminderen van stressgerelateerde symptomen. In hun vorige studie naar muziekinterventies vonden de onderzoekers positieve kleine tot middelgrote effecten van muziekinterventies op stressgerelateerde symptomen.
Tijdens het coachen maak ik regelmatig gebruik van muziek. Omdat muziek ons leidt!
Dit artikel is geplaatst door Virgil van Dijk