Training geven is een vak! Trainers zijn bezig met het invullen van veel rollen om de ontwikkeling van de deelnemers en het rendement van leren vanuit een training maximaal te maken. Net als gebied van coaching ontstaat er ook in dit gebied van trainingen een wildgroei aan trainers. En wordt het onduidelijke voor organisaties wie ze nou daadwerkelijk dienen in te zetten voor een ontwikkeltraject. Een lastig karwei om de juiste trainers te vinden? En wat zijn nu goede trainers? Wat zijn de rollen van die trainers? En wat doen deze dan specifiek om een training goed te laten renderen? Op deze vragen geef ik antwoord of een richting in deze blog.
Wat zijn goede trainers?
Trainers die ervoor zorgen dat de deelnemers meer gaan werken aan hun ontwikkeling en de deelnemers iets meegeven waardoor ze ook steviger in hun schoenen gaan staan bij toekomstige uitdagingen. Of het nu gaat over het groepsgewijs overbrengen van kennis, het versterken van vaardigheden, of het veranderen van houding en gedrag. Goede trainers zetten deelnemers in beweging!
Wat doen goede trainers?
Trainers zijn diegene die: expert zijn in het verzorgen van trainingen en het borgen van leereffect en het onderwerp van de training beheerst. Trainers zijn samen met de deelnemers verantwoordelijk voor een effectieve en zinvolle training. Ze borgen dat de deelnemers verantwoordelijk zijn voor (en daarmee eigenaar van) het succes, maar ook met mislukken van oplossingen. Faciliteren om deelnemers zichzelf te helpen en de mededeelnemers iets te leren.
Ze helpen de deelnemers om technieken, oplossingen en strategieën te vinden die voor hem/haar werken. Ze reflecteren op gedrag en oplossingen en bekijken en benoemen gedrag als effectief of ineffectief. Dit gebeurt meestal door het stellen van vragen door de trainers die gaandeweg de training steeds minder aan het woord zijn. De trainers zorgen ervoor dat dat de deelnemers het middelpunt van de aandacht zijn. En indien nodig afwijkt van het vooraf gestelde leerplan of protocol als dat helpt om de leerdoelen van de deelnemers te realiseren.
Onze trainers richten het leren op: gedrag en vaardigheden
Trainers helpen de deelnemers om hun vaardigheden en talenten optimaal te benutten. Ze bouwen aan meer zelfvertrouwen bij de deelnemers in het toepassen van die nieuwe vaardigheden. Het richten op ‘de juiste’ oplossing” of meest passende oplossing borgt dat deelnemers zich te committeren aan oplossingen en de oplossing ook daadwerkelijk gaan toepassen. Dit is een belangrijke stap in het realiseren van rendement. Een effectieve groepsdynamiek door onderlinge sociale steun te versterken en vertrouwen te hebben in het zelfcorrigerend vermogen van de groep is ondersteunend aan dit leerproces wat de trainers begeleiden
En wat doen goede trainers dus niet?
Alles wat hierboven genoemd is wat ze doen enhet tegenovergestende doen ze dus niet. Ze laten hun expertise zien in het onderwerp van de training dit zorgt ervoor dat een deelnemer zichzelf niet kan ontplooien. Verantwoordelijk zijn voor (en daarmee eigenaar van) het succes, maar ook met mislukken van oplossingen, de deelnemers dienen iets te leren dus een deelnemers zal actief mee moeten doen. En deelnemers de ‘enige juiste manier’ leren bestaat niet want er zijn altijd meerdere mogelijkheden. Het vertoonde gedrag en vaardigheden dient te passen bij de situatie en bij de deelnemer.
Goed of fout beoordelen in een training is dus een no go! Het toelaten van iemand die veel antwoorden geeft en de hele training veel aan het woord is faciliteren. En zelf het middelpunt van de aandacht zijn als trainer is zeker niet de bedoeling. Je speelt in op die vragen dier er zijn. als je vasthoudt aan het protocol of leerplan ben je aan het doceren. Een effectieve groepsdynamica door instrueren en bestraffen is niet de juiste manier maar gebeurd wel veel in trainingen. We zijn trainers en zijn niet aan het doceren, want anders hadden we wel het vak van docent uitgeoefend.
De rollen van de trainers zijn:
Er zijn 5 rollen
- De hospitality rol
- De groepsleider
- De vakspecialist
- De procesbegeleider
- En de duurzame veranderaar
De hospitality rol:
Het borgen van sfeer en veiligheid Je hebt een belangrijke rol in het initiëren en borgen van een prettige, veilige en effectieve leeromgeving. In de rol van hospitality gastheer/gastvrouw is het daarom belangrijk om te borgen dat de deelnemers zich welkom voelen, dat ze zien dat jij zin hebt in de training, dat ze zich serieus genomen voelen, dat ze zich bij jou en de andere deelnemers op hun gemak voelen en dat ze bereid zijn om hun mening te uiten, vragen te stellen en nieuwe dingen te oefenen. Het gaat er ook om dat je de deelnemers helpt om vanuit een ontwikkel oriëntatie aan de training deel te nemen en niet vanuit een prestatie oriëntatie.
De hospitality rol actie punten
- De training goed voorbereid te hebben en je verdiept hebben in de inhoud en de deelnemers
- Deelnemers te verwelkomen
- De trainingsruimte op te ruimen en tot de verbeelding laten spreken
- Wederzijdse verwachtingen te bespreken
- Oprechte interesse tonen in de deelnemers
- Verbaal en non-verbaal contact leggen met alle deelnemers
- Jezelf zijn en (zelf)vertrouwen uit te stralen
- Energie en plezier uit te stralen • Praktische informatie te geven (programma, tijden, huisregels)
- Te bouwen aan zelfvertrouwen en een leeroriëntatie bij de deelnemers
- Voorbeeldgedrag te vertonen (op het gebied van huisregels, afspraken, onderwerp van de training)
- Ook in pauze of na de training benaderbaar te zijn
- Actief te vragen naar en open te staan voor vragen en feedback.
Groepsleider
Het begeleiden van het groepsproces Omdat trainingen altijd plaatsvinden met een groep deelnemers is het belangrijk dat je een effectief groepsproces borgt en dat je actief stuurt op een effectieve groepsdynamiek. Je borgt dat alle deelnemers tot hun recht komen en met hun individuele doel aan de slag kunnen. Je borgt dat deelnemers op een prettige en opbouwende manier met elkaar omgaan en elkaar respecteren. Het is immers belangrijk dat je samen met de deelnemers ervoor zorgt dat je met elkaar een leuke en zinvolle dag hebt. Maar je rol als groepsbegeleider gaat verder dan dat: het gaat er ook om dat je de groep als bron benut en peer learning bevordert. Je borgt daarmee dat deelnemers niet alleen van jou, maar ook van elkaar leren (wat vaak meer impact heeft).
De groepsleider rol actie punten
- Veiligheid in de groep te creëren en te borgen
- Een effectieve groepsdynamiek borgen
- Peer learning bevorderen
- Oog hebben voor de hele groep, niet alleen voor de deelnemers die het meest hoorbaar of zichtbaar zijn
- Ruimte te bieden voor verschillende meningen, leerstijlen en tempo’s
- Prettige sfeer te creëren (‘je charme in de strijd gooien’)
- Afspraken na te komen en te borgen dat de groep dit ook doet
- Borgen dat deelnemers elkaar steunen, elkaar niet afvallen of aanvallen
- Borgen dat deelnemers elkaar op een opbouwende manier feedback geven
- Zelfcorrigerend vermogen van deelnemers activeren.
De vakspecialist
Het overbrengen informatie, kennis en gedrag In bijna alle trainingen is het belangrijk om informatie over te dragen of expertise te laten zien op het onderwerp, zodat de deelnemers van jouw kennis, jouw ervaring en concreet (voorbeeld)gedrag kunnen leren. Het is dan ook een belangrijke rol om een theorie, model of informatie begrijpelijk over te brengen. Daarbij is het belangrijk dat je je hebt verdiept in deze materie, dat je die kan vertalen naar de dagelijkse praktijk van je deelnemers, simpel en gestructureerd kunt maken voor de deelnemers, dat je voorbeelden kan geven, maar misschien nog wel het allerbelangrijkste: dat je het in je eigen gedrag terug laat komen. Niks is zo funest voor de impact van een training over feedback geven dan dat jij als trainer op een andere manier feedback geeft aan de deelnemers dan dat in het model staat dat je aan de deelnemers hebt uitgelegd.
De vakspecialist rol actie punten
- De inhoudelijke informatie door en door kennen
- Theorieën en modellen kunnen vertalen naar de praktijk
- Informatie kort en krachtig uit te leggen
- Structuur en overzicht aan te brengen in de informatie
- Aan te sluiten en voort te bouwen op de aanwezige kennis
- De informatie koppelen aan de dagelijkse praktijk van de deelnemers
- Taal en terminologie te gebruiken die de deelnemers ‘verstaan’
- Voorbeelden te geven en de informatie zo concreet mogelijk maken
- Conclusies van wetenschappelijk onderzoek, of uit publicaties te benoemen
- (Achtergrond)informatie uit te delen
- De deelnemers te vragen om te reflecteren op de informatie
Procesbegeleider
De deelnemers helpen om gedragsverandering te realiseren Vaak is een verandering in gedrag een doel van trainingen. Je focus ligt daarbij in het duurzaam veranderen van het denken en doen van de deelnemers. Het is aan jou om die gedragsverandering te faciliteren en te borgen door de deelnemers mee te nemen in de voor- en nadelen van verschillend gedrag, helpt hun zelfvertrouwen te vergroten, ervarend leren en oefenen mogelijk te maken en de deelnemers hun (leer)proces te gunnen, ook al betekent het dat de deelnemers soms dingen doen die in jouw ogen fout zijn.
De procesbegeleider rol actie punten
- Deelnemers helpen inzien welke voordelen er voor hen zitten aan het “nieuwe gedrag”.
- Nieuwe gedrag persoonlijk relevant te maken voor de deelnemers
- Concrete handvatten geven voor ‘nieuw gedrag’
- Faciliteren dat deelnemers kunnen oefenen met ‘nieuw gedrag’
- Feedback te geven
- Helpen kwartjes te laten vallen: impact van gedrag inzichtelijk maken
- Bouwen aan zelfvertrouwen en succeservaringen faciliteren
- Voorbeeldgedrag: het effectieve gedrag voordoen en nabespreken zodat zichtbaar en merkbaar wordt voor de deelnemers wat de impact is van dit gedrag
- Aan te sluiten bij de fase van gedragsverandering waar
De duurzame veranderaar:
Trainers dienen verder te kijken dan de training zelf en de korte termijneffecten. Om te voorkomen dat de training maar beperkte, of kortdurende impact heeft, is het is belangrijk dat je als trainer al tijdens de training al mikt op lange termijn effecten en op duurzame impact. Je kunt tijdens de training werkvormen aanpassen, je eigen gedrag daar op afstemmen en de deelnemers iets meegeven zodat de impact van de training langer beklijft. Ook is het belangrijk om als trainer aandacht besteden aan de inbedding van de training: hoe sluit de training aan op wat de deelnemers hiervoor hebben gedaan? Is een dag training wel voldoende of is er opvolging of voorbereiding nodig? En hoe kun je de training benutten om een basis te leggen voor het vervolg?
De duurzame veranderaar rol actie punten
- De Woow factor bereiken met de deelnemers
- De customer journey van de deelnemers kennen en de training in dat proces plaatsen
- Linken te leggen naar dagelijkse praktijk, casuïstiek en lastige situaties van de deelnemers (transfer maken)
- Borgen dat deelnemers zich committeren aan acties, uitvoeren oplossingen, of nieuw gedrag uitproberen
- Een zorgvuldige afronding waar je de tijd voor neemt: helpen kwartjes te laten vallen en vertrouwen mee te geven voor het vervolg
- Deelnemers een centrale plek (bijvoorbeeld een map) te bieden waar ze aantekeningen, hand-outs, verslagen en opdrachten kunnen verzamelen
- (Foto)verslag te maken en terugkoppelen • Verbinding te leggen met andere betrokkenen (leidinggevende, begeleider, etc.), door terugkoppeling signalen, maar ook training/workshops te verzorgen
- Opvolging te verzorgen door bijvoorbeeld een terugkomdag, coaching, training on the job, peer learning begeleiden.
Wat kunnen we trainers bieden?
We hebben de mogelijkheid om een interne academie voor u in te richten en u trainers op te leiden. Dit doen we met een op maat gemaakt programma voor train de tainer. Wil je kosten besparen dan kunnen we je ook ontzorgen door een deel van de trainingen voor u te realiseren. En u vakgerichte deskundige leiden we op tot vaktrainers. Dit betreft maatwerk dus laten we samen de wensen doornemen neem contact met ons op via het contactfomulier.