Hiken verlaagt stress de heilzame werking van de natuur. Er is veel onderzoek gedaan naar de heilzame werking van de natuur op onze geestelijke gezondheid. Een van de eerste onderzoeken van het effect van groen om ons heen verscheen in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Uit de resultaten blijkt dat hoe meer groen we om ons heen hebben, hoe minder psychische klachten wij ervaren. Uit Nederlands onderzoek blijkt zelfs dat wanneer mensen binnen een straal van één kilometer van hun huis meer groen hebben, aandoeningen zoals depressie, angststoornissen, astma en hartziekten minder voorkomen.
Heilzame werking van de natuur
Een natuurlijke omgeving is een toevluchtsoord voor een overbelaste geest. Bomen en planten zijn prikkelarm en roepen slechts een milde energie op. Dit zorgt ervoor dat er innerlijke rust ontstaat. Hierdoor kan drukte in het hoofd herstellen. Zo blijkt uit een experiment naar de gerichte aandacht (mindfulness) (het vermogen van de hersenen om zich te concentreren op één activiteit gedurende een langere periode). De proefpersonen gingen vijftig minuten wandelen door de natuur (nadat hun gerichte aandacht zwaar op de proef was gesteld). Deze groep die zich concentreerde met mindfulness technieken in de natuur bleek naderhand beter te kunnen focussen op hun werk, dan de groep die eenzelfde wandeling maakte door een drukke stad maakte.
Hoe hiken verlaagt stress?
Zelfs een korte wandeling of een uitzicht op een groene omgeving zou al helpen om cognitieve functies te herstellen en om sociaal beter te kunnen functioneren. Regelmatig de natuur opzoeken kan je helpen om je lichaam en brein tot rust te laten komen. Want zeg nou zelf, ben je ooit weleens gestrest teruggekomen van een bos- of strandwandeling?
Hiken verlaagt stress: de heilzame werking van de natuur. Er is veel onderzoek gedaan naar de heilzame werking van de natuur op onze geestelijke gezondheid. De natuur is een natuurlijke manier om stress, en daarmee het stresshormoon cortisol, te verlagen. Denk vooral niet in problemen, want uit onderzoek blijkt dat zelfs een korte wandeling van tien minuten al veel verschil kan maken voor je gemoedstoestand en (geestelijke) gezondheid. Dit is een principe dat ik veelal toepas bij mijn outdoor activiteiten. Maar ook met trainingen doe ik oefeningen buiten als de omstandigheden het toelaten.
Mediteren en hiken: met meditatie van Thich Nhat Hanh
Frisse lucht en wandelen zijn een ware meditatie – zeker als je niet in je gedachten verzinkt. Maar hoe doe je dat? In Wandelen, mindfulness voor elke stap heeft zenmeester en boeddhistische monnik Thich Nhat Hanh oefeningen verzameld die je helpen om niet steeds te denken. De volgende oefeningen kunnen je helpen om je gedachten uit te schakelen tijdens het wandelen.
Moeder Aarde genezen (Hiken verlaagt stress meditatie 1)
Bewust op de aarde lopen kan onze vrede en harmonie herstellen, maar ook de vrede en harmonie van de aarde zelf. Wij zijn kinderen van de aarde. Wij hebben haar voor ons geluk nodig, maar zij heeft ons ook nodig. Of de aarde mooi is, fris en groen of dor en droog, hangt van onze manier van lopen af. Wanneer wij op een goede manier loopmeditatie beoefenen, masseren we de aarde met onze voeten en zaaien we vreugde en geluk bij iedere stap. Onze Moeder Aarde zal ons genezen en wij zullen haar genezen.
Een bloem bloeit op bij iedere stap (Hiken verlaagt stress meditatie 2)
Toen de baby Boeddha geboren werd, nam hij zeven stappen en een lotusbloem bloeide op uit iedere voetstap. Wanneer je loopmeditatie oefent, kun je hetzelfde doen. Stel je een lotus, een tulp of een madeliefje voor die opbloeit uit iedere voetstap op het moment dat je voet de grond raakt. Als je zo oefent, zullen je vrienden hele bloemenvelden zien, overal waar jij loopt.
Hiken en mindfulness
Een mooi boek met meditaties en goede uitleg over waarom de natuur een heilzame werking heeft op onze geest. Dat is waar je ook gaat daar ben je. Ook een belangrijke gedachtegang is dat een gezonde geest zorgt voor een gezond lijf en andersom. Dit is in dit boek goed omschreven. Tevens staan er goede en fijne meditaties in de schrijver Jon Kabat-Zinn is 1 van de grondeleggers van Mindfulness.
Natuur en gezondheid
Mensen die in een groene buurt wonen en veel buiten zijn, voelen zich gezonder en komen minder bij de huisarts dan mensen met weinig groen in hun leefomgeving. Uit onderzoek blijkt dat het gezonde effect niet alleen maar te maken heeft met het inademen van frisse lucht of de prettige natuurlijke omgeving. Het gaat dieper: natuurervaring heeft een positieve invloed op de manier waarop onze hersenen informatie verwerken. Alleen al in de natuur zijn, heeft aantoonbare gunstige effecten op het herstel bij stress en ziekte. Omgekeerd leidt langdurig verblijf in een stedelijke omgeving tot overprikkeling van ons aandachtsysteem, sociale stress en psychische ziektes.
Positieve gezondheid door hiken in de natuur
Steeds vaker valt de term ‘positieve gezondheid’. In dat concept wordt gezondheid niet meer gezien als de af- of aanwezigheid van ziekte, maar als het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven om te gaan en zo veel mogelijk eigen regie te voeren. In deze infographic vind je filmpjes van voorbeelden in de praktijk.
Overzichten onderzoeken naar Hiken verlaagt stress
In de afgelopen jaren is er veel onderzoek uitgevoerd naar het verband tussen natuur en gezondheid:
- Infographic Natuur is gezond.
- Omgevingspsycholoog en hoogleraar natuurbeleving Agnes van den Berg verzamelde de belangrijkste resultaten van tientallen onderzoeken naar de invloed van natuur op de gezondheid van kinderen en volwassenen: factsheet Natuur & Gezondheid (pdf).
- Natuurkundige en wetenschapsjournalist Mark Mieras en natuurorganisatie IVN over de effecten van natuur op (de ontwikkeling van) onze hersenen: factsheet Beetje natuur, grote invloed (pdf).
Cijfers gezondheidsprogramma Staatsbosbeheer
Om het contact met de natuur te stimuleren in groepen die niet vanzelfsprekend met de natuur in contact komen, heeft Staatsbosbeheer projecten voor onder andere:
- kinderen (veelal met speciale aandacht voor kinderen uit stedelijk gebied).
- mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zoals zeer moeilijk lerende jongeren en mensen met een uitkering vanuit de Wet Sociale Werkvoorziening of Wajong. De activiteiten voor deze doelgroep zijn niet nieuw. Al decennialang werken we samen met diverse zorginstellingen, waardoor nu al ruim 800 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in onze terreinen werkzaamheden verrichten.
Dit artikel over Hiken verlaagt stress: de heilzame werking van de natuur is samengesteld door Virgil van Dijk van Beeck Calkoen