Grens stellen is grenzen verkennen en bewaken.

Grens stellen is grenzen verkennen en bewaken. Het overschrijden van grenzen is dé nummer 1 veroorzaker van niet-assertieve situaties. Sterker nog: assertief zijn = je grenzen aangeven en beschermen. Leer hoe je op een gezonde en assertieve manier met jouw grenzen omgaat, zodat niemand (inclusief jezelf) ze overschrijdt – in 3 stappen.

Het hebben van grenzen is één ding. Het beschermen van je grenzen is weer een heel andere tak van sport. Te vaak overschrijden we onze eigen grenzen, of laten we anderen onze grenzen overschrijden. Dat levert niets dan stress en wrijving op. Jij raak gestrest, en de relatie met een ander verslechtert. Verre van een assertieve situatie dus.

Wanneer je grenzen overschrijdt of ze worden overschreden, dan voelt dat gewoon niet goed. Niet alleen mentaal, het kan zelfs fysieke gevolgen hebben. Van kleine spanningen in je schouders en nek tot een venijnige buikpijn wanneer iemand te ver gaat en je als deurmat gebruikt.

Om jezelf tegen deze situaties te beschermen, is het van belang om je grenzen aan te geven én zorgvuldig te beschermen. Dat doe je in concrete stappen:

Grens stellen en aangeven!

Maak concreet wat jouw grenzen exact zijn. Maak het zo specifiek mogelijk. Heb je geen idee waar jouw grenzen liggen of heb je maar een vaag idee? Maak dan eens gebruik van deze 3 zinnen om allereerst voor jezelf duidelijkheid te krijgen.

Dat kan te maken hebben met de werkload die je jezelf veroorlooft op kantoor, met een vriend die telkens afspraken niet netjes afzegt of je partner met wie je keer op keer conflicten hebt. Wat vindt jij toelaatbaar?

Besluit bijvoorbeeld voor jezelf dat je niet overwerkt, wanneer de kinderen thuis zijn. Of dat je die ene vriend één extra kans geeft om netjes opnieuw af te spreken, anders laat je de vriendschap varen. Met je partner mag je conflicten hebben, maar schelden gaat een brug te ver. – Dat soort definities.

HET JUISTE MOMENT

Wanneer je dit voor elkaar hebt, kom je terecht bij stap 2 van je grenzen aangeven. Je moet jouw eigen grens-momenten gaan herkennen. Wanneer ben je bij een persoonlijke grens aanbeland? Wanneer ga jij of iemand anders er overheen?

Laat je je verleiden tot nóg meer werk, terwijl je agenda vol zit. Of is je vriend(in) toch weer op je aan het schelden. – Vraag jezelf af: waarom laat je iemand over die grens heen gaan?

  • Misschien ben je iemand die nu eenmaal graag anderen helpt? Je voelt je er goed door, of je vindt het gewoon het juiste om altijd ‘ja’ te zeggen wanneer anderen je om hulp vragen.
  • Of ben jij iemand die zijn grenzen wel kent, maar ze niet durft aan te geven wanneer het er op aankomt? Wil jij conflicten liever uit de weg gaan en denk je daarom telkens bij een grens-moment ‘ach, voor deze ene keer’?
  • Nog een veel voorkomende optie: je hebt moeite met ‘nee’ zeggen. Deze optie komt vaak voor in combinatie met bovenstaande opties, of is een probleem op zich. Hoe dan ook, ‘nee’ of ‘stop hier’ zeggen is cruciaal in het aangeven en beschermen van je grenzen.

Wanneer je weet waarom jij over je grenzen heen gaat, kun je het moment gemakkelijker herkennen. Zelfkennis is namelijk het begin van alles.

Je kunt pas in de praktijk aan de slag gaan (stap 3) als je deze kennis in je achterhoofd hebt. Dit concept is niet voor niets de basis van cognitieve psychotherapie. Je weet waar jij staat, je weet waar de ander staat en je weet waar de grens ligt. Bovendien herken je wanneer een overschrijding plaatsvindt. Zo weet je precies wanneer je moet overgaan tot stap 3.

Grens bewaking!

Je bent beland op het moment. Je weet dat je nu voor een keuze staat: mijn grens overschrijden, of laten overschrijden, óf er voor kiezen om voor jezelf op te komen en jezelf te beschermen.

Natuurlijk is die laatste je beste optie. Je beschermt namelijk niet alleen je grens, maar je schept ook duidelijkheid (voor jezelf en/of voor de ander), je komt krachtiger over en je behoedt jezelf voor mentale en fysieke kwaaltjes.

Wanneer je je eigen grenzen overschrijdt, is het helemaal aan jou. Je moet leren ze te kennen (stap 1) en ze vervolgens te respecteren. Herinner jezelf aan die regel die je opstelde over overwerken.

Bijvoorbeeld:

“Wanneer de kinderen thuis zijn, werk ik niet over.”

Wanneer iemand anders je grenzen overschrijdt, zul je duidelijk moeten zijn naar die ander en jezelf toe – op een assertieve manier. Zelfs als je conflicten liever uit de weg gaat of je moeite hebt met ‘nee’ zeggen, bestaat er een assertieve manier om je grenzen te blijven beschermen:

GRENZEN AANGEVEN ZONDER CONFLICT

Daarvoor gebruik je een handige communicatietechniek; het ik-model. Erg geschikt wanneer een ander je grens overschrijdt, of je zelfs als deurmat gebruikt. Hierin geef je je grens aan en je gevoel wanneer die overschreden wordt, vanuit jouw eigen perspectief. Dat maakt de hele techniek erg assertief, en onmogelijk voor de ander om beledigd te zijn of in de ‘tegenaanval’ te gaan. Je spreekt namelijk volledig vanuit jezelf, en maakt helder wat het grenzen overschrijden betekent voor jou, in plaats van op een agressieve manier vingerwijzend een ander te beschuldigen of – nog erger – je passief agressief te ergeren, maar er niks van te zeggen.

Dus niet: “Jij doet dit, dat is niet leuk.” Maar: “Ik heb een zekere grens, […]. Die overschrijdt je hiermee en dat maakt mij behoorlijk [zenuwachtig / gestrest / gekwetst / […]. Liever wil ik […]”

Bijvoorbeeld:

“Ik heb een zekere grens, dat niemand in mijn persoonlijke spullen snuffelt wanneer ik er niet ben. Het irriteert mij dat je dat gedaan hebt. Ik krijg er weinig gevoel van privacy door. Ik had liever dat je uit mijn bureaulades wegbleef.”

Of:

“Ik heb een zekere stelregel je na zessen moet genieten van de tijd met je gezin. Dat geeft me rust en genoeg ruimte om op te laden voor de volgende werkdag. Die wordt overschreden doordat ik ‘s avonds gebeld wordt door collega’s. Ik zou liever geen telefoontjes over werk in de avond ontvangen.”

Voorwaarden om een grens te stellen

Wanneer je in stap 3 je grenzen effectief en assertief wilt beschermen met het ik-model, moet je rekening houden met een paar dingen:

  • Je kunt het beste een moment kiezen om je grenzen te beschermen wanneer je niet overloopt van emoties. Wanneer je dat wel doet, ventileer ze dan eerst even voordat je de confrontatie aangaat. Spreek er met iemand over of schrijf het van je af.
  • Vergeet je lichaamstaal niet, wanneer je je grenzen beschermt. Neem een krachtige powerpose aan. Op die manier voel je jezelf krachtiger en zelfverzekerder en zal de ander je eerder serieus nemen.
  • Heb je veel moeite met je grenzen beschermen en confrontaties aangaan? Begin dan klein, met een kopje koffie bij je partner of een familielid bijvoorbeeld, voordat je voor grotere vuren gaat staan (zoals je vervelende baas).

Nooit geweten dat grenzen aangeven ‘m in 1 woordje zit namelijk Ik.

Een grens stellen hoe doe je dat?

Weet jij waar jouw grenzen liggen? “Jazeker”? “Geen idee”? “Zo ongeveer”? Je eigen grenzen kennen is essentieel om ze te kunnen  jezelf assertief te kunnen opstellen. Je grenzen stellen en glashelder maken doe je al met 3 simpele zinnen.
Grenzen zijn niets meer of minder dan een setje regels die je omgang met anderen en met jezelf vergemakkelijken. Door grenzen stellen schep je voor anderen duidelijkheid én persoonlijke ruimte voor jezelf. Assertiever dan dat wordt het niet!

Wanneer we geen duidelijke grenzen hebben, levert dat stress op. Mentaal, en in het verlengde daarvan vaak ook fysiek. Doordat we onze grenzen overschrijden door teveel op ons bordje te nemen bijvoorbeeld. Rol eens met je schouders. Kijk eens helemaal naar links en dan naar rechts. Voel je dat? Zit je nek vast? Had je je schouders samengeknepen voordat je er mee rolde? Duidelijke uitingen van teveel druk. Een grens is overschreden, zegt je lichaam.

Negatieve emoties die gepaard gaan met grenzen overschrijden leveren ook stress en fysieke haperingen op. Boosheid, verontwaardiging of frustratie doen dat met je. Daarom is het van belang om exact te weten wat je grenzen zijn – zodat je er zorgvuldiger en assertiever mee om kunt gaan.

WAT ZIJN JOUW GRENZEN?

Heb je daar al eens over nagedacht? Écht nagedacht? Of kijk je het zo een beetje van dag tot dag aan en merk je vanzelf wel wanneer je er overheen bent gegaan? Dat is ook een optie. Maar geen gezonde.

Kies voor de optie die wel goed is voor je mentale en fysieke gezondheid: stel eens een paar heldere, concrete grenzen op. Een setje regels dat hoort bij jouw normen en waarden, die jouw persoonlijke ruimte beschermen en die jezelf én anderen duidelijk maken wat wel en niet kan.

KLAAR MET GRENZEN STELLEN? BEWAAK ZE!

Wanneer we het vanaf nu hebben over je grenzen bewaken, weten we in elk geval waar we het over hebben! Je weet nu wat grenzen zijn, waar je staat, wat jouw persoonlijke ruimte is, waar een ander staat, wat je kunt doen, wat je zou moeten laten, wanneer het genoeg is en waar jij gelukkig van wordt.

Een Assertiviteitstraining volgen zinvol?

jazeker , je leert meer over je grenzen stellen en bewaken? Ontdekken waar die van jou liggen en leren omgaan met die van anderen? In onze trainingen leer je omgaan met grenzen leer je binnen een korte tijd verschillende effectieve gesprekstechnieken op maat om assertiever in het leven te staan en beter met jezelf, anderen en grenzen om te gaan.

SAMENGEVAT

Heb jij je alles duidelijk op een rijtje? Herken dan het moment waarop jouw grens mogelijk overschreden wordt en bescherm deze grens. Doe dat door duidelijk te zijn naar jezelf of naar een ander toe. Geef aan wat je wilt en vertel waarom je er niet overheen wil stappen, aan de hand van het ik-model. Kies het juiste moment, neem een krachtige assertieve houding aan en begin zo nodig klein.

Op deze manier ontwikkel je je nieuwe gedrag. Een essentiële gewoonte om jezelf mentaal en fysiek gezond te houden en de relatie met jezelf en anderen assertief en in balans te houden.

Dit artikel over Grens stellen is grenzen verkennen en bewaken is samengesteld door Virgil van Dijk- van Beeck Calkoen

ONTWIKKEL

JEZELF

IK WIL GRAAG DE WHITEPAPER ONTVANGEN.

Download whitepaper ‘Binden en Boeien’

wij ontwikkelen groei samen met jou

Steyn&Allberg maakt gebruik van cookies

Welkom! Leuk dat je interesse hebt in onze diensten. Wij maken op onze website gebruik van cookies. Wij gebruiken cookies voor het bijhouden van statistieken, om jouw voorkeuren op te slaan, maar ook voor marketingdoeleinden. Door op ‘Accepteren en doorgaan’ te klikken ga je akkoord met het gebruik van cookies zoals omschreven in ons cookiebeleid.